Ks. dr Leon Łomiński urodził się w Ujeździe k/Tomaszowa Mazowieckiego w 1891 r. Seminarium Duchowne ukończył w 1918 r. w Kielcach. W latach 1918 -1919 pracował jako wikary w Brzezinach k/Kielc oraz w par. Grodzice w Zagłębiu Dąbrowskim. W 1920 r. zgłosił się do wojska Polskiego jako kapelan.
Od roku 1921-25 studiuje na Uniwersytecie Lubelskim – wydaje książkę zawierającą monografię Inowłodza i Spały. W r.1925 wyjeżdża do Rzymu na dalsze studia. Studiuje archeologię chrześcijańską - pisze pracę doktorską „Matka Boska w katakumbach”. Od roku 1931-1934 jest kolejno proboszczem w Budzynku i Parznie .Od 1934 r. do wybuchu wojny jest proboszczem w Woli Wiązowej k/Bełchatowa. Tu daje się poznać jako świetny organizator parafii i gorący patriota. Gdy wybucha wojna jedzie do Archidiecezji zgłaszając gotowość służby w wojsku jako kapelan. Ksiądz zamienia sutannę na mundur wojskowy.
Pod wsią Jabłonice dowódca 11. Dywizjonu mjr Olgierd Eminowicz proponuje księdzu by został kapelanem jego dywizjonu. Ksiądz przyjmuje to z wielką radością i jednocześnie z bólem gdy myśli o przekroczeniu granicy i internowaniu. 19 września kolumna żołnierzy ruszyła do obozu odległego o ok. 150 km od granicy. Tą swoją wędrówkę od 2-19 września opisuje w książce - pamiętniku wydanej w Jerozolimie w 1941 r. pt. „Szlakiem krwi i łez” Okres internowania 1939-1940 opisuje w książce „W obozach na Węgrzech”. Gdy zaczęło się robić wokół księdza niebezpiecznie opuszcza Węgry pod nazwiskiem Stanisław Nowicki (nauczyciel).
Przedostaje się przez Jugosławię i Turcję do Libii - tam tworzyła się Brygada Strzelców Karpackich. Zostaje kapelanem - opisuje tą drogę w książkach „Szlakiem tułaczym” i „Szlakiem Rycerzy Krzyżowych”. Wielkanoc 1941 r. spędza z wojskiem w Palestynie – opisuje to w książce „Wielki Tydzień Polaków w Jerozolimie 1941 r.”. Z Palestyny przedostaje się do Suezu i stamtąd drogą morską do Durbanu- stąd pociągiem do Monze i dalej autobusem do Lusaki. Tu na terenie Zambii jest misjonarzem, kapelanem obozów, pierwszym kapelanem sióstr Służebniczek Starowiejskich NMP i redaktorem pism np. „Krzyż Południa”. Po likwidacji obozów w 1947 r. zamieszkał w Johanesburgu. Tu założył Polską Misję Katolicką i wydawał czasopisma „Pod Krzyżem Południa” – biuletyn Duszpasterstwa itp. Swój pobyt w Zambii opisuje w pamiętniku „Obrazki z Afryki”.
W roku 1953 wybiera się w podróż do Rzymu, a później do Ameryki. W Ugandzie na równiku zasłabł. Zmarł prawdopodobnie w szpitalu w Nsambya. Dzięki uprzejmości ks. R. Jóźwiaka z ośrodka CALM w Namugogo po 56-latach odnaleziono nagrobek ks. Leona. Znajduje się on na cmentarzu przykościelnym w Nsambya.
(na podstawie: H. Jałocha - www.ordynariat.wp.mil.pl) /KP/
